Με μια πρώτη ματιά, η μόδα και ο αθλητισμός μοιάζουν δύο διαφορετικοί κόσμοι: από τη μία η κομψότητα, από την άλλη η επίδοση. Στην πραγματικότητα όμως, η πορεία τους υπήρξε κάπως παράλληλη και αλληλένδετη, επηρεάζοντας βαθιά τον τρόπο που ντυνόμαστε μέχρι σήμερα. Τι θα έλεγες παρέα να ξετυλίξουμε το κουβάρι του χρόνου;
Από την αρχαιότητα μέχρι τον 19ο αιώνα
Στην αρχαία Ελλάδα, ο αθλητής εμφανιζόταν γυμνός, σύμβολο ιδανικού σώματος και ελευθερίας. Άλλωστε η λέξη γυμναστική προέρχεται από τη λέξη γυμνός και είναι δάνεια σε πολλές ξένες γλώσσες για τη λέξη αθλητισμός. Αιώνες αργότερα, στη μεσαιωνική Ευρώπη, οι ιππότες φορούσαν χρωματιστές στολές στα τουρνουά, που δήλωναν την καταγωγή τους ενώ στη διάρκεια της Αναγέννησης, το παιχνίδι «paume» (πρόγονος του τένις) έφερε τα πρώτα πιο ελαφριά ρούχα για άσκηση – κατά κανόνα λευκά, μια παράδοση που επιβιώνει ακόμη και στις ημέρες μας στο τένις.
Ο 19ος αιώνας: η γέννηση του σύγχρονου αθλητισμού
Με την καθιέρωση κανόνων στα διάφροα αθλήματα και την άνοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, ο αθλητισμός αποκτά τη μορφή που ξέρουμε σήμερα. Στην Αγγλία, τα πανεπιστήμια δίνουν έμφαση στη σωματική άσκηση και οι πρώτες στολές ομάδων κάνουν την εμφάνισή τους. Οι γυναίκες, παρά τους περιορισμούς, αρχίζουν να υιοθετούν σταδιακά πιο πρακτικά ρούχα για ιππασία ή ποδηλασία – με κρυφές culottes κάτω από τις φούστες τους, ένα πρώτο βήμα προς το παντελόνι.
Από τον μεσοπόλεμο στο sportswear
Στις δεκαετίες του ’20 και ’30, η άθληση πλέον γίνεται μόδα. Οι μεγάλοι δημιουργοί όπως η Coco Chanel, η Jeanne Lanvin και ο Jean Patou σχεδιάζουν κομμάτια πιο άνετα, αλλά πάντα κομψά. Ο όρος sportswear καθιερώνεται και η ιδέα της άνεσης μπαίνει για πρώτη φορά στον κόσμο της υψηλής ραπτικής. Την ίδια εποχή, ο René Lacoste κόβει τα μανίκια του πουκαμίσου του και γεννιέται το polo, ενώ νέες υφές όπως το «petit piqué» κάνουν τα αθλητικά ρούχα πιο δροσερά.
Η αλλαγή στα υφάσματα
Από τα βαριά μάλλινα και τα βαμβακερά της εποχής, περνάμε σταδιακά σε πιο ελαφριά και ανθεκτικά υλικά, όπως το νάιλον και ο πολυεστέρας. Σήμερα, οι καινοτομίες επιτρέπουν υφάσματα που αναπνέουν, στεγνώνουν γρήγορα και συχνά προέρχονται από ανακυκλωμένα υλικά. Η τεχνολογία συναντά τη βιωσιμότητα, κάνοντας την αθλητική μόδα όχι μόνο λειτουργική αλλά και φιλική προς το περιβάλλον.
Το sportswear ως νέα κανονικότητα
Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, το sportswear σταμάτησε να είναι απλώς αθλητική ένδυση και έγινε καθημερινό ντύσιμο. Το jogging, τα sneakers και οι φόρμες δεν ήταν πλέον «ρούχα για το γυμναστήριο», αλλά κομμάτια που μπορούσαν να φορεθούν στη δουλειά, στο σχολείο ή στην πόλη. Η κουλτούρα του hip-hop στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, έκανε τα tracksuits της Adidas, τα sneakers Puma και τα καπέλα New Era σύμβολα ολόκληρης γενιάς.
Το περιοδικό Vogue μάλιστα λάνσαρε στη Γαλλία το 1983 ένα ειδικό τεύχος αφιερωμένο στο sport, αναγνωρίζοντας ότι η αθλητική αισθητική είχε μπει για τα καλά στον χώρο της μόδας. Εκείνη την περίοδο, το streetwear αναπτύχθηκε ως υποκουλτούρα, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια έγινε mainstream, αγγίζοντας μέχρι και τις πασαρέλες.
Τα παραδείγματα είναι πολλά:
Στη δεκαετία του ’90, τα Air Jordan δεν ήταν μόνο παπούτσια μπάσκετ αλλά αντικείμενα πόθου, κομμάτια συλλογής και σύμβολα status. Το brand Fila έζησε μεγάλη δόξα με τα oversized λογότυπα, ενώ η Tommy Hilfiger εμπνεύστηκε από το σπορ στυλ για τις πρώτες του street συλλογές. Η Juicy Couture στις αρχές των ’00s έκανε τις βελούδινες φόρμες fashion statement, αγαπημένες από celebrities όπως η Paris Hilton.
Στην πιο πρόσφατη εποχή, οι συνεργασίες designers με sports brands –όπως Yohji Yamamoto με την Adidas (Y-3), η Stella McCartney με την Adidas, ή ο Virgil Abloh με τη Nike– έδειξαν ότι η μόδα υψηλής αισθητικής και το αθλητικό στυλ μπορούν να συνυπάρξουν δημιουργικά.
Σήμερα, οι φόρμες, τα leggings και τα sneakers δεν θεωρούνται πια «άτυπα». Αντιθέτως, είναι συνώνυμα της κομψότητας και της σύγχρονης ζωής, αποδεικνύοντας ότι η άνεση μπορεί να είναι και στυλάτη. Ακόμα και οι οίκοι πολυτελείας –από τον Balenciaga μέχρι τον Gucci– έχουν ενσωματώσει αθλητικά στοιχεία στις συλλογές τους, δείχνοντας πως το sportswear είναι η νέα κανονικότητα.
Σήμερα και αύριο
Σήμερα, η μόδα και ο αθλητισμός δεν έχουν πια όρια. Από το polo Lacoste μέχρι τα Air Jordan, και από τις φόρμες Adidas μέχρι τα πολυτελή sneakers της Gucci, τα κομμάτια που γεννήθηκαν για το γήπεδο έγιναν icons στυλ. Και το σημαντικότερο: έφεραν στο ντύσιμό μας την ιδέα ότι το στυλ μπορεί να είναι άνετο, λειτουργικό και ταυτόχρονα κομψό.
Η σχέση μόδας και αθλητισμού είναι τελικά μια ιστορία ελευθερίας. Ελευθερίας του σώματος, του στυλ, αλλά και της ταυτότητας που επιλέγουμε να δείξουμε στον κόσμο!
